Tigermom

Misschien ligt de oplossing voor onze opvoedproblemen wel in Strijdlied van de tijgermoeder. Amy Chuan heeft weinig op het met het westerse opvoed-ideaal waarin geluk het belangrijkste doel is. Daar ging mijn vorige post over. Chuans dochters zijn dan ook alles behalve verwende prinsesjes.

Haar boek is controversieel in opvoedland, want de schrijfster houdt er totaal andere opvoedtechnieken op na dan de laatste decennia bij ons gangbaar zijn. Haar boek druist in tegen alle opvoedwaarden en normen die wij sinds de jaren ’70 in Nederland hanteren. Zij schrijft over de strijd die ze voert om haar twee dochters, Sophia en Louisa, op Chinese wijze op te voeden.

Chua hanteert een strak opvoed-regime: autoritair en prestatiegericht. Volgens sommigen grenst de prestatiedruk die zij haar kinderen oplegt aan kindermishandeling. En ze schuwt geen middel om haar kinderen in het gareel te houden: ze chanteert, beledigt, drilt.

Alles stelt deze hyperambitieuze moeder in het werk om haar dochters discipline bij te brengen, vertrouwen te geven en succesvol te maken. Hogerop komen is de ambitie. Gelukkig zijn is van ondergeschikt belang. De meisjes moeten uitblinken op school en in muziek, ze krijgen daarom een extreem zwaar schema van huiswerk en muzieklessen (alleen piano en viool waren toegestaan). Ze moeten aan haar torenhoge verwachtingen voldoen. Een negen is niet hoog genoeg en er wordt nooit genoegen genomen met een tweede plaats. Tv, computerspelletjes, verjaardagspartijtjes, lager dan een 10 halen en speeldates zijn uit den boze.

De cirkel van deugdzaamheid noemt Chuan het onderliggende principe van haar opvoedmethode: Chinese ouders begrijpen dat iets pas leuk wordt als je er goed in bent. Om ergens goed in te zijn moet je werken – en kinderen willen uit zichzelf nooit werken, dus is het van cruciaal belang dat je ze dwingt iets anders te doen dan de dingen die ze zelf leuk vinden. Daarom is een kordaat optreden van ouders noodzakelijk, want het kind zal zich verzetten.

Volgens Chuan kan die positieve spiraal niet tot stand worden gebracht met de westerse aanpak, waarbij kinderen zonder ook maar iets gepresteerd te hebben al worden geprezen. Het geven van keuzemogelijkheden en vrijheid aan kinderen draait volgens tigermom op niets uit. Als ze zelf mogen kiezen eten ze de hele dag chips en, hangen voor de tv en besteden ze de resterende tijd aan facebook.

Maar je moet het haar nageven: haar kinderen komen altijd op de eerste plaats. Iedere ochtend staat ze om 5 uur op, ze drilt haar dochters uren achtereen, doorkruist de VS voor de beste leraren, de relatie met haar man lijdt er ernstig onder en bovenal zet ze het contact met haar dochters in de waagschaal.

Het belangrijkste verschil tussen onze westerse manier van opvoeden en die van Amy Chuan zit ‘m in de geluksfactor. Voor ons -westerse ouders- is geluk een doel op zich geworden. Voor de tigermom is geluk het uiteindelijke resultaat van het harde studeren.

Waarom lezen?
Ik heb genoten van de manier waarop Chuan over zichzelf schrijft. De toewijding waarmee ze zich vastbeet in het opvoeden getuigt toch van enorm veel liefde. Ze schrijft met humor en is zeker niet wars van enige zelfspot. Maar het zet me vooral aan het denken over mijn eigen opvoed-waarden en -normen. Dus toch maar de zweep erover? Nee, daarvoor ben ook te veel een product van mijn eigen opvoeding. Het ligt naar mijn idee niet zo zwart-wit. Uiteindelijk is het een mix van verschillende normen en waarden: die je meegekregen hebt uit je eigen jeugd, die je opsteekt van je omgeving en die waarover je gelezen hebt.